Laboratoriumonderzoeken tonen aan dat de stof CPC in mondspoelmiddelen effectief is tegen verschillende varianten van SARS-CoV-2

• In samenwerking met DENTAID Research Center hebben onderzoekers van IrsiCaixa aangetoond dat Cetylpyridinium Chloride (CPC), een bestanddeel in bepaalde mondspoelmiddelen, de infectie van de alfavariant van SARS-CoV-2, voor het eerst beschreven in het Verenigd Koninkrijk, meer dan 1.000 maal vermindert in onderzoeken uitgevoerd op cellen in het laboratorium. Deze resultaten vormen een toegevoegde waarde voor eerdere onderzoeken.
• Het onderzoek, gepubliceerd in Journal of Dental Research, bevestigt dat de stof CPC het virus vernietigt door het membraan dat het virus omhult af te breken zodat infectie van de cellen wordt voorkomen. Vanwege dit werkingsmechanisme zouden de werkzaamheidsresultaten die met CPC zijn bereikt tegen de alfavariant kunnen worden geëxtrapoleerd naar alle SARS-CoV-2-varianten.

Barcelona, 22 juli 2021

Nieuwe SARS-CoV-2-varianten zijn een bron van zorg in de wetenschappelijke wereld omdat ze de verwachte groepsimmuniteit in gevaar kunnen brengen, de transmissie van het virus kunnen vergroten en zelfs de ernst van COVID-19 kunnen compliceren. Onderzoekers van de PISTA-groep bij IrsiCaixa, een centrum dat wordt gesteund door de stichting La Caixa en het Ministerie van Volksgezondheid van de Generalitat de Catalunya, in samenwerking met DENTAID Research Center, hebben nu bevestigd, in opvolging van eerdere onderzoeken, dat Cetylpyridinium Chloride (CPC), een chemisch bestanddeel in sommige mondspoelmiddelen, de besmettelijke capaciteit van de alfavariant van SARS-CoV-2, de variant die voor het eerst werd beschreven in het Verenigd Koninkrijk, meer dan 1.000 maal vermindert in onderzoeken uitgevoerd op cellen in het laboratorium.

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd door het Journal of Dental. De antivirale werking van CPC is het gevolg van het vermogen van de stof om het virusmembraan af te breken en zo te voorkomen dat het virus de cellen binnendringt. Dankzij dit werkingsmechanisme zou CPC effectief zijn tegen alle varianten van SARS-CoV-2. Met het doel de realiteit zoveel mogelijk na te bootsen, heeft de PISTA-groep bij IrsiCaixa ook aangetoond dat CPC effectief blijft in aanwezigheid van gesteriliseerd speeksel. Deze resultaten zijn relevant voor de onderzoeken naar de werkzaamheid bij mensen waarin wordt geëvalueerd of CPC in staat is om de virale belasting bij mensen te verminderen. Deze onderzoeken worden gecoördineerd door de Fight AIDS and Infectious Diseases Foundation (FLS).

“Het is essentieel dat we kunnen aantonen dat de werkzaamheid van CPC ook stand houdt tegen verschillende varianten van SARS-CoV-2. Momenteel zijn varianten, zoals de deltavariant, een bron van zorg vanwege hun hoge besmettelijkheid en vermogen om nieuwe golven te genereren en het gezondheidsstelsel nog sneller in te laten storten dan de oorspronkelijke virusvariant", zegt onderzoekscoördinator en hoofdonderzoeker van de PISTA-groep bij IrsiCaixa, Nuria Izquierdo-Useros. “Daarom zouden middelen zoals mondspoelingen die eenvoudig in alle landen kunnen worden gedistribueerd zeer bruikbaar zijn om de snelheid van de overdracht van de varianten af te zwakken," vervolgt Jordana Muñoz-Basagoiti, samen met Daniel Perez-Zsolt eerste auteur van het onderzoek.

Meer dan 1.000 maal minder besmettelijkheid in cellen in het lab

Het is bewezen dat specifiek de stof CPC in mondspoelmiddelen verantwoordelijk is voor het verminderen van de besmettelijke capaciteit van SARS-CoV-2. In een nieuw laboratoriumonderzoek bevestigen onderzoekers van IrsiCaixa samen met DENTAID Research Center dat de antivirale activiteit van CPC de besmettelijke capaciteit van zowel de in maart 2020 beschreven SARS-CoV-2-variant als ook de alfavariant, met meer dan 1.000 maal kan verminderen. Deze resultaten gaan een stap verder dan het eerdere onderzoek, omdat gesteriliseerd menselijk speeksel werd toegevoegd aan het experiment. Hiermee wordt bevestigd dat de werkzaamheid van een CPC mondspoelmiddel niet vermindert in een omgeving vergelijkbaar met de mondholte.

Werkingsmechanisme effectief tegen alle varianten

Over het algemeen zijn vaccins gericht tegen het spike-eiwit van het virus, een eiwit dat SARS-CoV-2 nodig heeft om menselijke cellen binnen te dringen. Maar de nieuwe varianten van het virus hebben modificaties op dit spike-eiwit, wat de immuniteit van vaccins die zijn ontwikkeld tegen SARS-CoV-2 kwetsbaarder maakt voor het virus.

Onderzoekers van IrsiCaixa hebben in dit nieuwe onderzoek echter aangetoond dat de antivirale activiteit van de stof CPC niet gericht is tegen het spike-eiwit maar zich meer richt op het ontwrichten en met name het scheuren van het virusmembraan. “Door verschillende laboratoriumtechnieken toe te passen, hebben de onderzoekers van Izquierdo-Useros aangetoond dat het werkingsmechanisme van CPC het virusmembraan kapot maakt, zonder specifieke eiwitten aan te vallen", zegt de directeur van IrsiCaixa, Bonaventura Clotet. “Het feit dat de stof CPC geen specifieke membraaneiwitten van SARS-CoV-2 aanvalt is positief, omdat het dan effectief is tegen elke willekeurige variant van het virus", vult Clotet aan.

“Deze nieuwe gegevens bevestigen nogmaals de belangrijke rol die mondhygiëne speelt in de algehele gezondheid. Zoals eerder een nauw verband tussen de mond en cardiovasculaire aandoeningen en diabetes is vastgesteld, kunnen we nu vaststellen dat er een duidelijk verband is tussen de mondholte en COVID-19", concludeert Joan Gispert, Director van R&D&I bij DENTAID.

Om aan te tonen dat de in het laboratorium verkregen resultaten kunnen worden gerepliceerd voor COVID-19-patiënten, is er een werkzaamheidsonderzoek naar CPC-COVID uitgevoerd, onder de coördinatie van FLS. De resultaten van het onderzoek worden op dit moment geanalyseerd en zouden kunnen aantonen dat het gebruik van mondspoelmiddelen en 1 tot 2 minuten gorgelen afdoende zijn om de besmettelijkheid van SARS-CoV-2 in speeksel te verminderen, met name gedurende de eerste twee weken na infectie, de periode waarin de virale belasting het hoogst is en mensen het besmettelijkst zijn. Dit middel zou nuttig kunnen zijn om overdracht en besmetting te stoppen en toekomstige besmettingsgolven te voorkomen.

Referenties: Muñoz-Basagoiti, J., Perez-Zsolt, D., León, R., Blanc, V., Raïch-Regué, D., Cano-Sarabia, M., Trinité, B., Pradenas, E., Blanco, J., Gispert, J., Clotet, B. and Izquierdo-Useros, N., 2020. Cetylpyridinium chloride-containing mouthwashes reduce the infectivity of SARS-CoV-2 variants in vitro. bioRxiv. https://doi.org/10.1101/2020.12.21.423779