• Het symposium “What has dentistry learned from the pandemic?” (Wat heeft de tandheelkunde geleerd van de pandemie?) in het kader van PER-IADR in Marseille onderstreept het belang van pre-procedureel spoelen om het risico op bacteriële en virale infectie en kruisbesmetting te verkleinen.
• Het actieve systeem van cetylpyridiniumchloride (CPC) en chloorhexidine (CHX) combineert antibacteriële en antivirale activiteit om personeel en patiënten in mondzorgpraktijken effectief te beschermen.
• Onderzoekers zijn het erover eens dat pre-procedurele mondspoelingen met CPC en CHX patiënten in de mondzorgpraktijk kunnen beschermen tegen bacteriële en virale infectie en kruisbesmetting.

Barcelona; oktober 2022. Onderzoekers onderstrepen het belang van een pre-procedureel beschermingsprotocol, waaronder het gebruik van mondspoelingen die zeer effectieve antiseptica bevatten om de bacteriële en virale belasting tijdens tandheelkundige procedures te verkleinen.

Tijdens een symposium, dat plaatsvond in het kader van PER-IADR in Marseille, werd, na ruim twee jaar pandemie, retrospectief gekeken naar de maatregelen die in de tandheelkunde worden aanbevolen ter bescherming tegen infecties met het coronavirus SARS-CoV-2. Evenals andere beroepsgroepen kregen ook tandartsen en hun praktijkmedewerkers in veel landen aanvankelijk te maken met een beroepsverbod, omdat het risico op infectie te hoog werd geacht, met name vanwege het hoge aantal asymptomatische geïnfecteerde personen en dus potentiële dragers binnen de mondzorgpraktijk. Bovendien waren aanbevolen preventieve maatregelen (afstand houden, mondkapjes) niet uitvoerbaar tijdens tandheelkundige procedures, waarbij heel vaak aerosolen vrijkomen. Dit beroepsverbod werd echter betrekkelijk snel weer opgeheven toen nationale en internationale tandheelkundige organisaties na slechts enkele weken richtlijnen hadden opgesteld voor de bescherming van personeel en patiënten, waaronder het gebruik van pre-procedurele mondspoelingen met virusdodende middelen.   "What has dentistry learned from the pandemic?" was de titel van dit symposium, waar internationaal gerenommeerde deskundigen uit diverse disciplines zich bogen over verschillende aspecten.

Dr. Fridus van der Weijden van ACTA, Nederland, analyseerde de situatie in de tandheelkundige praktijk in zijn lezing "Aerosols in the dental setting a misty topic" (Aerosolen in de tandheelkundige praktijk een wazig onderwerp). Hij was lid van de groep van deskundigen die door middel van de "Leidraad mondzorg corona" heeft bijgedragen aan de snelle heropening van mondzorgpraktijken in Nederland na de uitbraak van de pandemie. In de tandheelkunde is, vanwege procedures waarbij aerosolen vrijkomen, potentieel sprake van diverse infectierisico's voor patiënten en degenen die werkzaam zijn in deze sector. De aerosoldichtheid is het grootst rond de patiënt. Studies hebben aangetoond dat micro-organismen in de mond en de luchtwegen via deze aerosolen en spetters kunnen worden verspreid. Ze kunnen de slijmvliezen in de mond, de luchtwegen en de ogen van het tandheelkundig personeel besmetten alsook blootgestelde oppervlakken en materialen in de omgeving. Het is als zodanig van belang ziekteoverdracht binnen de tandheelkundige praktijk te voorkomen. Volgens Van der Weijden is “zestig seconden pre-procedureel spoelen een van de noodzakelijke standaardmaatregelen om tandheelkundig personeel te beschermen en de overdracht van pathogenen van patiënt op patiënt tot een minimum te beperken.  In combinatie met persoonlijke beschermingsmiddelen en hoogvolume-afzuiging bleken mondspoelingen het risico op ziekteoverdracht en kruisbesmetting te verkleinen”.

Dr. David Herrera, hoogleraar periodontologie aan de Complutense-universiteit van Madrid (Spanje) en voorzitter van dit symposium, zegt dat twee jaar COVID-19-pandemie ons meer dan ooit hebben laten zien dat de mond geen geïsoleerd systeem is binnen het lichaam als geheel, aangezien virussen en bacteriën die onze gezondheid kunnen schaden via de mond binnenkomen, maar ook omdat er een verband bestaat tussen periodontitis en verschillende systemische aandoeningen, waaronder hart- en vaatziekten en diabetes, en recenter, COVID-19-gerelateerde complicaties. Herrera benadrukt daarom het belang van mondzorg als onderdeel van preventieve gezondheidsaanbevelingen en van regelmatige tandartscontrole, ook en vooral tijdens een pandemie, om vermijdbare risicofactoren te voorkomen. Hij is in dit verband van oordeel dat het gebruik van antiseptische mondspoelingen zoals geïndiceerd niet alleen virusoverdracht voorkomt maar ook de periodontale gezondheid in risicogroepen beschermt.  De conclusie van Herrera kwam neer op een oproep aan de tandheelkundige beroepsgroep, maar ook aan de daaraan gerelateerde organisaties, om het publiek voor te lichten over de invloed van mondgezondheid op de algehele gezondheid en om het belang van regelmatige mondhygiëne onvermoeibaar te blijven propageren.

Effectieve antiseptica in de juiste concentratie: niet alle formuleringen zijn gelijk

Er is aangetoond dat de combinatie van cetylpyridiniumchloride (CPC) en chloorhexidine (CHX) een krachtige antiseptische werking heeft, die kan zorgen voor een snelle afname van de bacteriële en virale belasting in de mondholte, waardoor de verspreiding van besmettelijke bio-aerosolen vermindert. Deze eenvoudige maatregel kan zeer effectief zijn bij het beschermen van het tandheelkundig personeel en patiënten.

In diezelfde sessie presenteerde dr. Fabian Cieplik, hoofddocent aan de afdeling conservatieve tandheelkunde en periodontologie van het universiteitsziekenhuis Regensburg in Duitsland, de conclusies van zijn meest recente klinische studie waaruit blijkt dat mondspoelingen met CPC en CHX de virale belasting en de besmettelijkheid van COVID-19-patiënten significant verminderen. Deze bevinding bevestigt opnieuw de noodzaak om deze stap als effectieve veiligheidsmaatregel op te nemen in het protocol voor pre-tandheelkundige zorg.

"Als het dragen van mondkapjes in bepaalde situaties, zoals in de tandheelkundige praktijk, niet mogelijk is, zou spoelen met een antiseptische oplossing een veelbelovend alternatief zijn”, concludeerde viroloog dr. Dieter Hoffmann in zijn lezing “The role of the oral cavity in SARS-CoV-2- and other viral infections” (De rol van de mondholte bij SARS-CoV-2- en andere virusinfecties).

Tijdens de pandemie hebben verschillende beroepsverenigingen en tandheelkundige organisaties hun protocollen voor patiëntenzorg aangepast en het gebruik van mondspoelingen met CPC en chloorhexidine aanbevolen. “Met behulp van pre-procedurele spoelingen kunnen we het risico op mogelijke infecties in de tandheelkundige praktijk en in andere vergelijkbare situaties mogelijk verkleinen”, aldus dr. Cieplik.

Lees meer